Kakiemon ware
Kakiemon (Japans: 柿右衛門, Kakiemon yōshiki) is een stijl van Japans porselein, met decoratie op glazuur, bekend als "geëmailleerd" keramiek. De stijl is ontstaan bij de familie Sakaida en werd vanaf het midden van de 17e eeuw, tijdens de Edo-periode, geproduceerd in ovens in de stad Arita, in de Japanse provincie Hizen (de huidige prefectuur Saga). De kwaliteit van de decoratie werd zeer gewaardeerd en veelvuldig geïmiteerd door grote Europese porseleinfabrikanten tijdens de rococoperiode.
Geschiedenis
De naam "Kakiemon" werd aan Sakaida Kakiemon I gegeven door zijn heer nadat hij een ontwerp van twee kaki's had geperfectioneerd en een kenmerkend palet van zachtrood, geel, blauw en turquoisegroen had ontwikkeld, dat nu wordt geassocieerd met de Kakiemon-stijl. Sakaida Kakiemon I wordt beschouwd als een van de eersten in Japan die overglazuur-emaildecoratie op porselein toepaste, een techniek die hij naar verluidt in 1643 in Nagasaki van een Chinese ambachtsman had geleerd.
De stijl bloeide op na de verstoring van de export van traditioneel Chinees porselein naar Europa door de val van de Ming-dynastie. Kakiemon-porselein werd vanaf de jaren 1650 vanuit Japan naar Europa geëxporteerd via de Verenigde Oost-Indische Compagnie. De stijl werd in de 18e eeuw snel gekopieerd door nieuwe Europese porseleinfabrieken, waaronder Meissen in Duitsland, Chantilly in Frankrijk en Chelsea in Engeland. Rond 1760 was de Kakiemon-stijl in Europa grotendeels uit de mode geraakt.
Kenmerken
Kakiemon aardewerk is een subtype van het bredere Arita aardewerk en staat bekend om zijn hoogwaardige, delicate en asymmetrische ontwerpen. Deze ontwerpen werden spaarzaam aangebracht om de fijne, melkwitte porseleinen achtergrond, in Japan bekend als nigoshide, te benadrukken. De porseleinen kern had vaak achthoekige, zeshoekige of vierkante vormen.
Kenmerkende kleuren van het Kakiemon-palet zijn ijzerrood, lichtblauw, blauwgroen en geel, soms met een beetje vergulding. Veelvoorkomende decoratieve thema's zijn:
- Het ontwerp "Kwartel en gierst": Met twijgjes blad en kleine kwartels.
- De "Drie Vrienden van de Winter": Ontwerpen van dennen, pruimen en bamboe.
- De "Hob in the Well": Illustratie van een populair Chinees volksverhaal.
- Vogels en vliegende eekhoorns
- Bloemen, met name de chrysant.
Kakiemon-stukken zijn te vinden in diverse museumcollecties wereldwijd. Deze stijl wordt nog steeds geproduceerd door de familie Sakaida en andere ambachtslieden.
