Karatsu ware
Karatsu-aardewerk (唐津焼 Karatsu-yaki) is een traditionele Japanse aardewerkstijl afkomstig uit de stad Karatsu in de huidige Saga Prefectuur op het eiland Kyushu. Bekend om zijn aardse esthetiek, praktische vormen en subtiele glazuren, wordt Karatsu-aardewerk al eeuwenlang gekoesterd, vooral onder theemeesters en verzamelaars van rustiek keramiek.
Geschiedenis
Karatsu-aardewerk dateert uit de late Momoyama-periode (eind 16e eeuw), toen Koreaanse pottenbakkers naar Japan werden gehaald tijdens de Imjin Oorlogen (1592-1598). Deze ambachtslieden introduceerden geavanceerde oventechnologieën en keramische technieken, wat leidde tot de bloei van aardewerk in het Karatsu-gebied.
Door de nabijheid van belangrijke handelsroutes en de invloed van naburige aardewerkcentra, werd Karatsu-aardewerk snel populair in heel West-Japan. Tijdens de Edo-periode werd het een van de belangrijkste soorten dagelijks serviesgoed en theeservies voor zowel de samoerai als de kooplieden.
Kenmerken
Karatsu-aardewerk staat bekend om:
- IJzerrijke klei, lokaal gewonnen uit de prefectuur Saga.
- Eenvoudige en natuurlijke vormen, vaak draaigedraaid met minimale decoratie.
- Verschillende glazuren, waaronder:
- E-karatsu – versierd met ijzeroxide penseelwerk.
- Mishima-karatsu – ingelegde patronen in witte slip.
- Chōsen-karatsu – vernoemd naar glazuurcombinaties in Koreaanse stijl.
- Madara-karatsu – gespikkeld glazuur als gevolg van het smelten van veldspaat.
- Wabi-sabi-esthetiek, zeer gewaardeerd in de Japanse theeceremonie.
Baktechnieken van het eindwerk
Karatsu-aardewerk werd traditioneel gebakken in anagama (éénkamer) of noborigama (klimmende ovens met meerdere kamers), wat zorgt voor natuurlijke asglazuren en onvoorspelbare oppervlakte-effecten. Sommige ovens gebruiken nog steeds houtstook, terwijl andere gas- of elektrische ovens gebruiken voor consistentie.
Technieken en tradities van Karatsu-aardewerk vandaag de dag
Verschillende moderne ovens in Karatsu zetten de traditie voort, waarvan sommige teruggaan tot de oorspronkelijke Koreaanse pottenbakkers. Hedendaagse pottenbakkers combineren vaak historische technieken met persoonlijke innovatie. Tot de meest gerespecteerde moderne ovens behoren:
- De Nakazato Tarōemon-oven – beheerd door een familie van Levende Nationale Schatten.
- De Ryumonji-oven – bekend om de heropleving van traditionele vormen.
- De Kōrai-oven – gespecialiseerd in Chōsen-karatsu.
Culturele betekenis
Karatsu-aardewerk is nauw verbonden met de Japanse theeceremonie (met name de wabi-cha-school), waar de ingetogen schoonheid en tastbare kwaliteit zeer worden gewaardeerd. In tegenstelling tot verfijnder aardewerk zoals Arita-aardewerk, benadrukken Karatsu-stukken imperfectie, textuur en aardse tinten.
In 1983 werd Karatsu-aardewerk door de Japanse overheid officieel aangemerkt als een Traditioneel Ambacht. Het blijft een symbool van Kyushu's rijke keramische erfgoed.
Verwante stijlen
- Hagi Ware – een andere favoriet bij theeceremonies, bekend om zijn zachte glazuren.
- Arita Ware – porselein uit de buurt, verfijnder geproduceerd.
- Takatori Ware – een hooggebakken steengoed uit dezelfde regio, eveneens van Koreaanse oorsprong.
