Kuro Satsuma
Kuro Satsuma (黒薩摩) is een traditioneel Japans aardewerk dat zijn oorsprong vindt in het Satsuma-domein. Bekend om zijn diepzwarte glazuur en rustieke elegantie, vertegenwoordigt Kuro Satsuma-aardewerk een van de twee belangrijkste stijlen van Satsuma-aardewerk (薩摩焼, Satsuma-yaki), de andere is Shiro Satsuma (witte Satsuma). Het wordt van oudsher geassocieerd met dagelijks gebruik, met name onder samoerai en het gewone volk.
Geschiedenis
Oorsprong
Kuro Satsuma dateert uit de late 16e tot vroege 17e eeuw, tijdens de Azuchi-Momoyama-periode en de vroege Edo-periode, na de Japanse invasies van Korea (1592-1598). In deze periode werden pottenbakkers uit Korea naar Japan gebracht door Shimazu Yoshihiro, de feodale heer van Satsuma, en vestigden zich in verschillende ovendorpen in de regio.
Deze Koreaanse ambachtslieden introduceerden geavanceerde technieken in de keramiekproductie, die de basis legden voor zowel de witte als de zwarte stijl van Satsuma-aardewerk.
Evolutie
Terwijl Shiro Satsuma bekend werd om zijn ivoorkleurige glazuur en fijne overglazuur-emaildecoratie, bedoeld voor de elite en de export, bleef Kuro Satsuma geworteld in lokale, utilitaire tradities. Het ontwikkelde zich voornamelijk tot een praktisch gebruiksvoorwerp voor het dagelijks leven van de lokale bevolking, met name voor theekommen, sakeflessen en voorraadpotten.
Kenmerken
Materialen
- Klei: IJzerrijke lokale klei uit Kagoshima en omgeving
- Glazuur: Een glazuur met een hoog ijzergehalte dat een diepe, glanzende zwarte afwerking creëert
- Bak: Meestal gebakken in klimovens (noborigama) op hoge temperaturen
Uiterlijk
- Kleur: Rijke zwarte glazuur, vaak met bruine, roodachtige of paarse ondertonen
- Textuur: Ruw en aards door het ijzergehalte en de traditionele vormmethoden
- Decoratie: Meestal minimalistisch, hoewel sommige stukken eenvoudige gegraveerde patronen of natuurlijk asglazuur hebben
Gebruik
Kuro Satsuma-aardewerk werd traditioneel gebruikt voor:
- Alledaagse eetserviezen zoals kommen en borden
- Theeservies, met name bij theeceremonies in rustieke stijl
- Sake Kolven (tokkuri) en bekers (guinomi)
- Bewaarpotten voor voedsel en vloeistoffen
Het belichaamt de esthetiek van wabi-sabi, met de nadruk op eenvoud, imperfectie en verbondenheid met de natuur.
Ovens en productiecentra
Opmerkelijke productiegebieden voor Kuro Satsuma zijn onder andere:
- Ryumonji-oven (龍門司窯) – Een van de oudste en beroemdste ovens die Kuro Satsuma produceert
- Naeshirogawa-oven – Bekend om zowel zwarte als witte Satsuma-stijlen
- Tateno-oven – Bijgedragen aan de ontwikkeling van vroege stijlen
Deze ovens werden vaak gebruikt in kleine plattelandsgemeenschappen en gaven hun technieken generaties lang door.
Culturele betekenis
Kuro Satsuma heeft culturele waarde als een vorm van mingei (volkskunst) (民芸, mingei) in Japan. Het is erkend vanwege:
- Historische continuïteit van de Edo-periode tot heden
- Rol in de regionale identiteit van Kagoshima
- Integratie in de Japanse theecultuur
Tegenwoordig wordt het gewaardeerd door verzamelaars, theeliefhebbers en geïnteresseerden in de Japanse regionale aardewerktradities.
Moderne heropleving en behoud
De afgelopen decennia zijn er inspanningen geleverd om Kuro Satsuma nieuw leven in te blazen:
- Lokale ambachtslieden blijven het volgens traditionele methoden produceren.
- Verenigingen en musea voor het behoud van ambachten in Kagoshima promoten de nalatenschap ervan.
- Workshops en tentoonstellingen helpen het publiek te informeren en moedigen jongere generaties aan om het ambacht te leren.
Zie ook
Referenties
- Kato, Tokuro. De tradities van Japans aardewerk. Tokio: Kodansha International, 1980.
- Japans Volksambachtenmuseum. Catalogus van regionale keramiek. Tokio, 1998.
- Prefectuur Kagoshima. Culturele eigenschappen van Satsuma, officiële publicatie.
